സെൻട്രൽ ജയിലിൽ നിന്നൊരു കത്ത്

എൻെറ ആദ്യത്തെ ആൺകുട്ടിയെ പ്രസവിച്ചപ്പോൾ 1.450kg മാത്രമാണ് തൂക്കമുണ്ടായിരുന്നത് .അനക്കമുണ്ടായിരുന്നില്ല.മരിച്ചെന്നു വിചാരിച്ച കുട്ടിക്ക് വിദഗ്ധചികിത്സയിലൂടെ പുനർജന്മം കിട്ടി .വളർച്ച മന്ദഗതിയിലായിരുന്നു.ഇരുത്തവും നടത്തവുമെല്ലാം വളരെ പ്രയാസം.അഞ്ചു വയസുവരെ ഡോക്ടർമാരെ നിരന്തരം സമീപിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു .അതിനിടയിൽ ഒരു ഡോക്ടർ പറഞ്ഞു കുട്ടിയെ കണ്ണു ഡോക്ടറെ കാണിക്കാൻ.പക്ഷേ ഞാനത് വേണ്ടത്ര ഗൗനിച്ചില്ല.
പിന്നീട് UKGയിൽ ചേർത്തു .ടീച്ചേഴ്സ് പറഞ്ഞു , ഈ കുട്ടിയെ മലയാളം മീഡിയത്തിൽ ചേർത്താൽ മതി .അതിനുള്ള കഴിവേ കുട്ടിക്കുള്ളു .അങ്ങനെ ഞാൻ മലയാളം മീഡിയത്തിൽ ചേർത്തി .
പഠനം മന്ദഗതിയിലായിരുന്നു.വീട്ടിൽ നിന്നും നന്നായി പരിശീലനം നൽകിക്കൊണ്ടിരുന്നു .അക്കാലത്ത് പഠനം ''ഫലപ്രദമാക്കാൻ'' നൽകിയിരുന്ന മരുന്നായിരുന്നു ചൂരൽപ്രയോഗം.അത് വീട്ടിൽ നിന്നും സ്കൂളിൽ നിന്നും നന്നായി കൊടുത്തുകൊണ്ടിരുന്നു .
വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞു തല്ലിനെപ്പറ്റി ഒരു ഡോക്ടർ പറഞ്ഞതിങ്ങനെ - *കുട്ടിയുടെ പഠനത്തിൽ കഴിവുകുറവു കണ്ടാൽ ഒരിക്കലും അടിക്കരുത് .സ്നേഹപൂർവം രസകരമായി പഠിപ്പിക്കുകയാണു വേണ്ടത്*
അതിനുശേഷം വീട്ടിൽ നിന്നുള്ള അടി നിർത്തി .സ്കൂൾ ടീച്ചേഴ്സിനോട് അടിക്കരുതെന്നു പറഞ്ഞില്ല .സ്കൂൾപരീക്ഷ കഴിഞ്ഞപ്പോൾ രണ്ടു വിഷയത്തിൽ തോറ്റു .സേ പരീക്ഷ എഴുതി അത് വീണ്ടെടുത്തു .
കുറച്ചുദിവസം കഴിഞ്ഞ് കുട്ടിക്ക് ചെങ്കണ്ണു ബാധിച്ചു.ഡോക്ടറെ കാണിച്ചപ്പോൾ ,ഇതിനുമുമ്പ് ഡോക്ടറെ കാണിച്ചില്ലേ എന്നുചോദിച്ചു .ഇല്ലെന്ന് ഞാൻ പറഞ്ഞു. ചെങ്കണ്ണല്ലാത്ത പ്രശ്നമുണ്ട്. വളരെ ചെറുപ്പത്തിൽ ചികിത്സിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ ശരിയാക്കാമായിരുന്നു എന്നാണ് ഡോക്ടർ പറഞ്ഞത് .അപ്പോൾ കുട്ടിക്കാലത്ത് മറ്റേ ഡോക്ടർ പറഞ്ഞതോർമ വന്നു .
ചെങ്കണ്ണു മാറിയശേഷം കുട്ടിക്ക് കണ്ണട നിർദേശിച്ചു . കണ്ണടവച്ചപ്പോൾ കുട്ടി പറയുകയാണ് ''വാപ്പാ...എനിക്കിപ്പോൾ നന്നായി വായിക്കാൻ കഴിയുന്നുണ്ട്.സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ ഒന്നാംക്ലാസുമുതൽതന്നെ അക്ഷരങ്ങൾ ശരിക്കു കണ്ടിരുന്നില്ല.ബോർഡിലെഎഴുത്തും ശരിക്കു മനസിലായിരുന്നില്ല.''

''മോനെന്തുകൊണ്ടാണ് ആ വിവരം ബാപ്പയോട് അന്നു പറയാതിരുന്നത് ?'

''എല്ലാവരും എന്നെപ്പോലെ തന്നെയായിരിക്കും കാണുന്നതെന്നാ ഞാൻ കരുതിയതെ''ന്ന മറുപടി കേട്ട് എൻെറ മനസ്സ് വല്ലാതെ വേദനിച്ചു.
സേ റിസൾട്ടു വന്നപ്പോൾ കുട്ടിയെ എന്തിനു ചേർക്കണമെന്ന് ടീച്ചേഴ്സിനോട് അന്വേഷിച്ചു .സ്കൂളിലെ കമ്പ്യൂട്ടറുകളും ഞങ്ങളുടെ മൊബൈലും കേടുവന്നാൽ അവനാണ് ശരിയാക്കാറെന്നും ഐ.ടി.യിലാണ് അവൻെറ കഴിവെന്നും അവർ പറഞ്ഞു .
കണ്ണട വച്ചതിനുശേഷം പഠനത്തിൽ നന്നായി തിളങ്ങിക്കൊണ്ടിരുന്നു .
അതിനിടയിൽ ഞാൻ കണ്ണൂർ സെൻട്രൽ ജയിലിൽ എത്തിപ്പെട്ടു.അതോടെ മകൻെറ പഠനം മുടങ്ങി.
ദുഃഖം മറക്കാൻ വേണ്ടി ഞാൻ ജയിൽലൈബ്രറിയെ ശരണം പ്രാപിച്ചു ...അപ്പോഴാണ് മാഷ്ടെ കരളലിയിക്കുന്ന കുറിപ്പ് കണ്ടത്. *കേവലംഅഞ്ഞൂറുരൂപയ്ക്ക് ചികിത്സിച്ച് ശരിപ്പെടുത്താമായിരുന്ന കാഴ്ചക്കുറവിനെ ബുദ്ധിക്കുറവായി നീണ്ട പത്തുവർഷം ഞാൻ കണക്കാക്കി*. പത്തുവർഷം അവനെ പഠിപ്പിച്ച ടീച്ചേഴ്സിൽ ആർക്കും യഥാർഥ പ്രശ്നം മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.
*എൻെറ വേദന പേന കൊണ്ട് വിവരിക്കാൻ കഴിയാത്തതാണ്. മകനേ....മാപ്പ്*
എല്ലാ രക്ഷിതാക്കൾക്കും അധ്യാപകർക്കും പാഠമാകട്ടെ ഈ അനുഭവക്കുറിപ്പ്. കുട്ടികളുടെ നൈസർഗികവാസന മനസ്സിലാക്കിവേണം പഠിപ്പിക്കാൻ എന്നുകൂടി ഓർക്കണം.

Forgiveness is not the same as reconciliation

Reconciliation means the restoration of a friendship, after a clash.

This are stories of people who show they are not only able to forgive, but who are also reconciled with the their offenders. They allowed themselves to be reconciled with the people who caused their pain. Hopefully, the outcome of this process will also be a happy one for you.

In the process of forgiveness, *reconciliation* is no necessary prerequisite. Sometimes it is even impossible. Think of someone who has died, someone who cannot be reached, or someone you do not even know. It is impossible to be reconciled with them, but it is certainly possible to forgive them!...

Who is richer than Bill Gates?

Someone asked Bill Gates, Is there any person richer than you?

He said, yes, only one. Many years ago, I had been dismissal and I had gone to New York airport. I read titles of newspapers there. I liked one of them and I want to buy it. But I didn't have change (coin). I abandoned, suddenly, a black boy called me and told, "This newspaper for you." I said, but I don't have change. He said, "No problem, I give you free".

After 3 months, I went there. Coincidentally, that story happened again and that same boy gave another free newspaper again. I said, I can't accept. But he said, "I give you from my profit."

After 19 years, I had been rich and I decided to find that boy. I found him after one and half months searching. I asked him, do you know me? He said, "Yes, you're famous Bill Gates."

I said, you gave me free newspaper in 2 times many years ago. Now, I want to compensate it. I am going to give you everything that you want. Black young man replied, "You can't compensate it!"
I said, why? He said, "Because I gave you when I was poor. You want to give me when you are rich. So, how do you compensate?"

Bill Gates said, I think that black young man is richer than me.

You don't have to be rich or wait to be rich to give

അഭിനവ അഭിമന്യു

സ്വാതന്ത്ര്യദിനമായിട്ട് രാവിലെത്തന്നെ സ്ക്കൂളിൽ പോയി പതാക ഉയർത്തുന്നതിന് സാക്ഷിയായി...

അവിടെ നിന്ന് മടങ്ങുമ്പോഴേക്കും ദേശസ്നേഹം കൊണ്ട് വിജൃംഭിച്ച് ആകെ അവശനായിരുന്നു.....

ഇനി ഇന്ന് മുഴുവൻ മൂടിപ്പുതച്ച് സുഖമായി കിടന്നുറങ്ങണം ......

മൂടിപ്പുതക്കുന്നത് തണുപ്പുണ്ടായിട്ടല്ല ....
കൊതുകിനെ പേടിച്ചിട്ടാണ്....

*ഡെങ്കുപ്പനി തടയാൻ ഡിങ്കനു പോലും കഴിയില്ല എന്നാണ് യുക്തിവാദികളായ ചില ഡോക്ടർമാർ പറയുന്നത് ....*

വീട്ടിലേക്ക് കാലെടുത്തു വെച്ചില്ല .... ദൂരെ നിന്നേ കണ്ടു ... അണിഞ്ഞൊരുങ്ങി നിൽക്കുന്ന ഭാര്യ .....

എന്നെക്കണ്ടയുടൻ ....

" കേറണ്ട .... കേറണ്ട ... ഇപ്പോത്തന്നെ വൈകി.... "

" എന്താ കാര്യം ....?? "

എനിക്കൊന്നും മനസ്സിലായില്ല....

" ഞാൻ പറഞ്ഞില്ലായിരുന്നോ ...
* * * *സിൽക്ക്സിൽ ഷോപ്പിംഗിന് പോണ കാര്യം ... സാരിക്ക് 60% വരെ ഓഫ് ഉണ്ട്... ഇന്നൊരു ദിവസമേ ഉള്ളു ... ഇൻഡിപെൻഡൻസ് ഡേ സ്പെഷ്യൽഓഫറാ .... താളം കണ്ടു നിൽക്കാതെ ഒന്നിറങ്ങാൻ നോക്കണുണ്ടോ.... "

സാധാരണ അവൾ തനിയെ പോയി സാരി വാങ്ങാറാണ് പതിവ് ....

ഇത് ഞാൻ അങ്ങോട്ട് നൽകിയ ഓഫറാണ് .....

ഇത്തവണ ഞാൻ കൂടെ വന്ന് ഒരു സാരി സെലക്ട് ചെയ്യാം എന്ന് .....

അതു കൊണ്ട് തർക്കിച്ചിട്ട് കാര്യമില്ല ...
സാരിയോട് മത്സരിക്കാൻ പറ്റിയ ഒരു വാഗ്ദാനവും തൽക്കാലം മനസ്സിലോട്ട് വരുന്നുമില്ല .....

" ഇതിന്റെയൊക്കെ ആവശ്യമുണ്ടോ ...??
ആ മിന്ത്രയിലോ ഫ്ലിപ്പ്കാർട്ടിലോ മറ്റോ ഓർഡർ ചെയ്താൽ പോരേ ... "

ഞാൻ ഒരു അവസാന ശ്രമം നടത്തി നോക്കി .....

" അത് നമുക്ക് വൈകുന്നേരം ഇതു കഴിഞ്ഞ് വന്നിട്ട് ചെയ്യാം .... "

" അതു ശരി .... അപ്പോ ഇനി അതുമുണ്ടോ ....."

എന്റെയാ ചോദ്യം മൈൻഡ് ചെയ്യാതെ ഭാര്യ ഇറങ്ങിക്കഴിഞ്ഞു ....

ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്തെത്തുമ്പോഴേ കണ്ടു.... മെയ്ൻ ഗ്ലാസ് ഡോറിന് ഇരുവശവുമായി നിരത്തിയിട്ടിരിക്കുന്ന കസേരകളിലിരുന്ന് വീഡിയോ ഗെയിം കളിക്കുന്ന കുറെ പുരുഷൻമാർ .....

ഭാര്യയെ തനിച്ച് ഷോപ്പിംഗിന് വിട്ടിട്ട് ഗെയിം കളിച്ചു രസിക്കുന്ന ഇറസ്പോൺസിബിൾ ഫെല്ലോസ് ....

പുച്ഛരസത്തിൽ ഒരു നോട്ടം അവരുടെ നേരെ എറിഞ്ഞിട്ട് ഞാൻ ഭാര്യയുടെ പിന്നാലെ അകത്തേക്കു കയറി ....

മുന്നിലതാ ഒരു അസ്പ ..... അസ്പരസ്... ഛെ ... അപ്സപരസ് .... ശ്ശൊ .. വായിൽ കിട്ടുന്നില്ലല്ലോ .... ഈ സ്വർഗ്ഗത്തിലൊക്കെ സിനിമാറ്റിക് ഡാൻസ് കളിക്കുന്ന ഗേൾസില്ലേ ... അതുതന്നെ സാധനം .....

" എന്താ സാർ വേണ്ടത് "

കിളിനാദം ....

" സാരീടെ സെക്ഷനെവിടാ ...? "

ഞാൻ ബലം വിടാതെ ചോദിച്ചു ...

അവൾ നയിച്ച ദിശയിലേക്ക് ഞാൻ നീങ്ങി ....

ഭാര്യയുടെ പുരികം ചുളിഞ്ഞത് ഞാൻ കണ്ടില്ലെന്നു നടിച്ചു ....

നടക്കുന്തോറും വഴി ഇടുങ്ങി വരുന്നത് ഞാൻ അറിഞ്ഞു ....
ഒടുവിലത് അടഞ്ഞു ...

സാരി സെക്ഷന് മുന്നിലെ തിരക്കിനിടയിൽ ഒരു ഗ്യാപ്പ് സൃഷ്ടിച്ച് എന്നെ ഭാര്യയെയും അതിൽ ഫിറ്റ് ചെയ്ത് അവൾ അപ്രത്യക്ഷയായി ....

സ്ഥലകാലബോധം വീണ്ടു കിട്ടിയ ഞാൻ നേരെ നോക്കി.....
ചുറ്റും തിരിഞ്ഞുനോക്കാൻ ആഗ്രഹമില്ലാഞ്ഞിട്ടല്ല ... തിരിയാൻ പറ്റണ്ടേ ...
പിന്നിൽ നിന്നും വശങ്ങളിൽ നിന്നും ആളുകൾ തിക്കിത്തിരക്കുന്നു .....

മേശമേൽ തുടർച്ചയായി വിടർന്നു വീണു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന സാരികൾ ...

പല നിറങ്ങൾ .....

പലതരങ്ങൾ .....

പല വിലകൾ ......

...ആ മൂന്നാമത്തെ തട്ടിലെ ചുവപ്പുസാരി എടുക്കു .... അതല്ല .... മറ്റേത് ... ആ പച്ചയുടെ അപ്പുറത്തുള്ള കസവ് ഉള്ളത് .... ദാ .. ഇതിന്റെ കോട്ടൺ വെറൈറ്റി ഉണ്ടോ .... ഓ.... ഇതത്ര പോര .... ആ താഴത്തെ തട്ടില് കോർണറിൽ മടങ്ങിയിരിക്കുന്ന പച്ച സാരി നോക്കട്ടെ ......

എന്നിങ്ങനെ പലതരം ചോദ്യങ്ങൾ പാറിപ്പറക്കുന്നു ...

എന്റെ ഭാര്യയുടെ വകയുമുണ്ടായി ചില ചോദ്യങ്ങൾ ....

*ഇപ്പോൾ തയ്യാറാക്കിയ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് മുമ്പേ തയ്യാറാക്കിയ ഉത്തരങ്ങളുമായി സെയിൽസ് ഗേളും രംഗത്തുണ്ട് ....*

" ചേച്ചിക്കിത് നന്നായി ചേരും .... ഇത് പ്രീമിയം മോഡലാണ് ... കളറുള്ളവർക്ക് നല്ല ചേർച്ചയാണ് ഇത്തരം സാരി ... നല്ല മൂവിംഗ് ഉള്ള ഐറ്റമാണ് .. പരസ്പരത്തിലെ ദീപ്തി ഉടുത്ത മോഡലാണ് ... "

തുടങ്ങി സെയിൽസ് ഗേളിന്റെ പുകഴ്ത്തൽ പുരട്ടിയ മറുപടികൾ കേൾക്കാമായിരുന്നു ...

ഞാൻ ഒന്നും ചെയ്യാനില്ലാതെ വെറുതെ നിൽക്കുന്നത് കണ്ടിട്ടാവണം ആ പെൺകുട്ടിയുടെ മുഖത്ത് ഇടയ്ക്കിടെ ചിരി തെളിഞ്ഞു മാഞ്ഞു ....

ചമ്മൽ മറയ്ക്കാനായി ഞാൻ മേശമേൽ വിരിച്ചിട്ടതിൽ നിന്ന് ഒരു സാരിത്തുമ്പ് പൊക്കി ഭാര്യയോട് ചോദിച്ചു ....

" ദേ ... ഇതു നോക്കിയേ കൊള്ളാമെന്ന് തോന്നുന്നു .. നല്ല ഡിസൈൻ ... "

അപ്പോഴേക്കും കൗണ്ടറിൽ നിന്ന സെയിൽസ്ഗേൾ പെട്ടെന്ന് ആ സാരിയിൽ പിടിച്ചു വലിച്ചെടുത്തു.....

ഞാൻ അമ്പരന്നു നിൽക്കെ അവളാ സാരിത്തലപ്പ് വകഞ്ഞെടുത്ത് അരയിൽ കുത്തി ....

അതു ശരി .... ഇതവൾ ഉടുത്തിരുന്ന സാരിയാണ് ...

സകല സാരീം വലിച്ചു വാരി ഡിസ്പ്ലേ ചെയ്യുന്നതിനിടെ അറിയാതെ സ്വന്തം സാരിത്തലപ്പും പെട്ടുപോയതാവണം ....

ദേഷ്യം കൊണ്ട് സെയിൽസ് ഗേളിന്റെ മുഖം ചുവന്നു തുടുത്ത് അഗ്നിഗോളമായി മാറുന്നത് ഞാൻ കണ്ടു....

ചമ്മി തിരിഞ്ഞു നോക്കുമ്പോൾ ഭാര്യ നിന്ന സ്ഥാനത്ത് അതാ വേറൊരു അഗ്നിഗോളം ...


*രണ്ട് അഗ്നിഗോളത്തിനിടയിൽ പെട്ട ഐസ്കട്ട ഉരുകുന്നതിന്റെ ശാസ്ത്രീയ തത്ത്വം അപ്പോഴാണ് എനിക്ക് ശരിക്കും മനസ്സിലായത്...*

എങ്ങനെയെങ്കിലും രക്ഷപെട്ടാൽ മതിയെന്നായിരുന്നു എനിക്ക് ....

" ഞാനിപ്പോ വരാം ... "
എന്നു പറഞ്ഞ് ഞാൻ പിന്തിരിയാൻ നോക്കി ....

അപ്പോഴാണ് ഞാനാ സത്യം മനസ്സിലാക്കിയത് ....

*ഞാനിപ്പോ പഴയ ഞാനല്ല ... അഭിമന്യു ആണ് അഭിമന്യു ...*

പുറത്തു കടക്കാൻ വഴി അറിയാത്തവൻ .....

സ്ത്രീകൾ ഒരുക്കിയ ഒരു ചക്രവ്യൂഹത്തിനകത്താണ് ഞാൻ ...

അപ്പോഴാണ് കണ്ടത് വായുവിൽ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു കൈ .....

കൈയിൽ ഒരു സാരിയുമുണ്ട് ...

ഞാൻ നോക്കിനിൽക്കവെ ആ കൈ പതിയെ ആൾക്കൂട്ടത്തിന് പുറത്തേക്ക് ഒഴുകി നീങ്ങാൻ തുടങ്ങി ...

പർച്ചേസ് കഴിഞ്ഞ സാരി കാഷ് കൗണ്ടറിലേക്ക് ഏതോ സെയിൽസ് ഗേൾ കൊണ്ടു പോകുന്നതാണ് .....

*ശിശുവായ മഹേന്ദ്ര ബാഹുബലിയെ ഒരു കൈയിൽ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ച് നദിയിലൂടെ ഒഴുകിപ്പോകുന്ന രാജമാതാ ശിവകാമിയുടെ ചിത്രമാണ് അത് ഓർമ്മിപ്പിച്ചത് ....*

ഏതാനും സെക്കന്റുകൾ മാത്രം നിലനിന്ന ആ ഗ്യാപ്പിലൂടെ ഞാൻ പുറത്തേക്ക് കുതിച്ചു .....

ആ പോയ പോക്കിൽ ഒരു ചേച്ചി കൈമുട്ട് കൊണ്ട് എന്റെ കൂമ്പിനൊന്ന് താങ്ങി ....
അറിയാതെയാണ് ...
എന്നാലും നൊന്തു ..

*അതുപോലെ തിരിച്ചു കൊടുക്കാൻ അറിയാഞ്ഞിട്ടല്ല .....*

*കൊടുത്താൽ ചിലപ്പോ രാത്രി ഡിന്നർ സൂപ്പർതാരത്തിന്റെ കൂടെയാവും ....*

*നിയമങ്ങൾ അങ്ങനെയാണ് ...*

ഒരുവിധം പുറത്തു കടന്നു .....

ഗ്ലാസ് ഡോർ കടന്നു പുറത്തു വന്ന എന്നെ കണ്ട് കസേരകളിൽ നിരന്നിരുന്ന പുരുഷകേസരികളുടെ മുഖത്ത് സഹതാപച്ചിരി വിടർന്നു.....

ഇതിന്റെയൊക്കെ വല്ല കാര്യോം ഉണ്ടായിരുന്നോ എന്ന മട്ടിൽ ....

ഒരാൾ ബാഗ് അൽപം ഒതുക്കി എനിക്കിരിക്കാൻ സ്ഥലം തന്നു ....

ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ എല്ലാവരും ചെയ്യുന്നതു പോലെ ഒരു രക്ഷപെടലിനായി ഞാൻ മൊബൈൽ എടുത്തു .....

" 1947 "

അടുത്തിരുന്ന ആൾ പറഞ്ഞു...

" എന്താ ...?? "

ഞാൻ അമ്പരപ്പോടെ ചോദിച്ചു..

" ഫ്രീ വൈഫൈയുടെ പാസ് വേർഡ് ... .... ഇനി അത് ചോദിക്കാൻ അകത്തേക്ക് പോവണ്ടാന്ന് കരുതി പറഞ്ഞതാ ..."

അയാൾ പറഞ്ഞു ....

*1947 .... നമുക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടിയ വർഷം .... ഒരു തുണിക്കടയുടെ വൈഫൈക്ക് ഇടാൻ പറ്റിയ പാസ് വേർഡ് .....*
😜😜😜😜😜😜😜

അതിനിടെ അപ്പുറത്തിരിക്കുന്ന വേറൊരു ചേട്ടൻ ...

" ആരുടെയെങ്കിലും കയ്യിൽ *ബ്ലൂവെയ്ൽ* ഗെയിം ഉണ്ടോ ...."

പാവം അത്രയ്ക്ക് മടുത്തിട്ടുണ്ടാവും ...
😂😂😂😂😂😂😂

പുനർജ്ജനി ഗുഹ

തിരുവില്വാമല ശ്രീ വില്വാദ്രിനാഥ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന് ഉദ്ദേശം രണ്ട് കിലോമീറ്റർ തെക്കുകിഴക്കുമാറി ഭൂതന്മലയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പ്രകൃതിദത്തമായ ഒരു ഗുഹയാണ് പുനർജ്ജനി ഗുഹ. 150 മീറ്റർ നീളം വരുന്ന ഈ ഗുഹ താണ്ടിക്കടക്കാൻ വളരെ സമയമെടുക്കും. തിരുവില്വാമലയിലെ പ്രധാന ആകർഷണങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇതെങ്കിലും വൃശ്ചികമാസത്തിൽ ഗുരുവായൂർ ഏകാദശി ദിവസം മാത്രമേ ഇതിനകത്ത് പ്രവേശനമുള്ളൂ. എന്നാൽ, മറ്റുദിവസങ്ങളിൽ ഗുഹയ്ക്കടുത്ത് പോകുകയും ചിത്രങ്ങളെടുക്കുകയും ചെയ്യാം. ഐതിഹ്യപ്രകാരം ദേവശില്പിയായ വിശ്വകർമ്മാവ് പരശുരാമന്റെ ആജ്ഞപ്രകാരം നിർമ്മിച്ചതാണ് ഈ ഗുഹ. ഇതിനുപിന്നിലും ഒരു ഐതിഹ്യകഥയുണ്ട്. അതിങ്ങനെ:

മഹാവിഷ്ണുദർശനം കിട്ടിയെങ്കിലും പ്രേതങ്ങൾക്ക് മോക്ഷം ലഭിച്ചില്ല. ഇക്കാരണത്താൽ ദുഃഖിതനായ പരശുരാമൻ പരിഹാരമാരായാൻ ദേവഗുരുവായ ബൃഹസ്പതിയെ ചെന്നുകണ്ടു. അദ്ദേഹം പരശുരാമനോട് ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: 'അല്ലയോ ഭാർഗ്ഗവാ, പ്രേതങ്ങൾ ഒരുപാട് ജന്മങ്ങൾ എടുത്തുകഴിഞ്ഞവരാണ്. കർമ്മം കാരണമാണ് ജന്മമുണ്ടാകുന്നത്. കർമ്മമൊടുങ്ങിയാൽ മാത്രമേ മോക്ഷം കിട്ടൂ.' തുടർന്ന് പരശുരാമൻ വിശ്വകർമ്മാവിനെ വിളിച്ചു. അദ്ദേഹം ദേവേന്ദ്രന്നും ബൃഹസ്പതിയ്ക്കുമൊപ്പം വില്വാദ്രിയിലെത്തി. എന്നാൽ, പ്രേതസാന്നിദ്ധ്യം ഒരിയ്ക്കലും ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുണ്ടാകാൻ പാടില്ലെന്ന് പരശുരാമൻ പറഞ്ഞപ്പോൾ വിശ്വകർമ്മാവ് ഉടനെ അനുയോജ്യമായ സ്ഥലമന്വേഷിച്ച് പുറപ്പെട്ടു. അവർ അങ്ങനെ ഈ മലയിലെത്തി. തുടർന്ന് ഒരു സ്ഥലത്ത് വിശ്വകർമ്മാവിന് ത്രിമൂർത്തികളുടെ (ബ്രഹ്മാവ്, വിഷ്ണു, ശിവൻ) സാന്നിദ്ധ്യം അനുഭവപ്പെടുകയും ബൃഹസ്പതി പൂജകൾ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. ആ സമയത്ത് ഭൂതന്മലയുടെ അടിവാരത്ത് പരശുരാമൻ വിഘ്നനിവാരണത്തിനായി 'ഗണപതിതീർത്ഥം' നിർമ്മിച്ചു. ഗുഹയുടെ നിർമ്മാണം പൂർത്തിയാകുന്നതിന് മുമ്പായിത്തന്നെ അദ്ദേഹം 'പാപനാശിനി' (ഇതേ പേരിൽ തിരുനെല്ലിയിൽ ചെറിയൊരു നദിയുമുണ്ട്), 'പാതാളതീർത്ഥം' എന്നിങ്ങനെ വേറെയും രണ്ട് തീർത്ഥങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചുകഴിഞ്ഞിരുന്നു. ദേവേന്ദ്രൻ അമ്പുകൾ കൊണ്ട് മറ്റൊരു തീർത്ഥം നിർമ്മിച്ചു. അത് തന്മൂലം 'അമ്പുതീർത്ഥം' എന്ന് അറിയപ്പെടാൻ തുടങ്ങി. ദേവേന്ദ്രന്റെ വാഹനമായ ഐരാവതം തന്റെ കൊമ്പുകൾ കൊണ്ട് മറ്റൊരു തീർത്ഥം നിർമ്മിയ്ക്കുകയും അത് തന്മൂലം 'കൊമ്പുതീർത്ഥം' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ശിവശിരസ്സിൽ നിന്നും വിഷ്ണുപാദത്തിൽ നിന്നും ഗംഗാതീർത്ഥം കൊണ്ടുവന്ന് പരശുരാമൻ അവയിൽ നിറച്ചു. തുടർന്ന്, നിർമ്മാണം പൂർത്തിയായ ഗുഹയിലൂടെ പ്രേതങ്ങൾ നൂഴ്ന്നിറങ്ങി മോക്ഷം പ്രാപിച്ചു.

അതേ സമയം, ഏതാനും ബ്രാഹ്മണരും അവിടെയെത്തി. അവർ പരശുരാമനോട് തങ്ങൾക്കും നൂഴണമെന്ന ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിച്ചു. എന്നാൽ പരശുരാമൻ അവരോട് ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: 'വർഷത്തിൽ ഒരു ദിവസം - വൃശ്ചികമാസത്തിൽ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ഏകാദശിനാൾ - അന്നുമാത്രമേ ഈ ഗുഹയ്ക്കകത്ത് മനുഷ്യർക്ക് പ്രവേശനമുള്ളൂ. മറ്റ് ദിവസങ്ങൾ പ്രേതങ്ങൾക്കുള്ളതാണ്. മാത്രവുമല്ല, നൂഴാൻ വരുന്നവർ വ്രതനിഷ്ഠയോടുകൂടിയായിരിയ്ക്കണം വരേണ്ടത്.' ബ്രാഹ്മണരെത്തിയ ദിവസം പരശുരാമൻ പറഞ്ഞ ആ ദിനം തന്നെയായിരുന്നു! അവർ എല്ലാ നിഷ്ഠകളോടെയാണ് സ്ഥലത്തെത്തിയത്. തുടർന്ന് അവരും ഗുഹയിലൂടെ നൂഴ്ന്നിറങ്ങി മോക്ഷം പ്രാപിച്ചു.

ഈ ഗുഹയെ മഹാഭാരതവുമായി ബന്ധിപ്പിയ്ക്കുന്ന ഒരു ഐതിഹ്യകഥയും പ്രചാരത്തിലുണ്ട്. അതിങ്ങനെ: കുരുക്ഷേത്രയുദ്ധത്തിനുശേഷം പഞ്ചപാണ്ഡവർ തങ്ങളുടെ പൂർവ്വികർക്കും യുദ്ധത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട ബന്ധുക്കൾക്കും ബലിയിടാനായി തിരുവില്വാമല ദേശത്തുവന്നിരുന്നു. കൂടാതെ, തങ്ങൾ ചെയ്ത പാപങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തി നേടാനായി അവർ പുനർജ്ജനി നൂഴൽ നടത്തുകയും ചെയ്തു. ഒപ്പം, ചില ക്ഷേത്രങ്ങളും ഇവർ നിർമ്മിച്ച് പ്രതിഷ്ഠാകർമ്മങ്ങൾ നടത്തി. അവ ഐവർമഠം ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രവും ('ഐവർ' എന്നാൽ അഞ്ചുപേർ. പഞ്ചപാണ്ഡവർ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയതെന്ന അർത്ഥത്തിൽ ആ പേരുവന്നു) സോമേശ്വരം, കോതക്കുറുശ്ശി ശിവക്ഷേത്രങ്ങളുമായിരുന്നു.

ഗുരുവായൂർ ഏകാദശിനാളിലെ പ്രസിദ്ധമായ നൂഴൽ മഹോത്സവത്തിന് വളരെ കടുത്ത അനുഷ്ഠാനങ്ങളാണുള്ളത്. നൂഴുന്ന ഭക്തർ തലേദിവസം (ദശമി) തന്നെ ക്ഷേത്രത്തിലെത്തുകയും അന്നേദിവസം വ്രതമനുഷ്ഠിച്ച് ക്ഷേത്രത്തിൽത്തന്നെ കഴിച്ചുകൂട്ടുകയും വേണം. ഏകാദശിനാളിൽ പുലർച്ചെ നാലുമണിയ്ക്ക് ക്ഷേത്രത്തിലെ ശാന്തിക്കാർ വടക്കുഭാഗത്തെ ഭഗവതിച്ചിറയിൽ കുളികഴിഞ്ഞെത്തി നടതുറക്കുകയും തുടർന്ന് ഗുഹാമുഖത്തെത്തി ചില വിശേഷാൽ പൂജകൾ നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. നൂഴൽക്കാർ ക്ഷേത്രദർശനം നടത്തി കിഴക്കേ നടയിലൂടെ പുറത്തുകടന്ന് ഗണപതിതീർത്ഥം വരെ ചെല്ലുകയും അവിടെ കുളിയ്ക്കുകയും വേണം. തുടർന്ന് പാപനാശിനി, പാതാളതീർത്ഥം, അമ്പുതീർത്ഥം, കൊമ്പുതീർത്ഥം എന്നിവയിലും കുളിച്ച് ഈറനോടെ ഗുഹാമുഖത്തെത്തണം. രാമേശ്വരത്തെ ചില തീർത്ഥങ്ങൾ പോലെ ഇവ ചെറുതും വലുതുമായ കിണറുകളാണ്. ഇവയിൽ നിന്ന് വെള്ളം കോരി തലയിലൊഴിച്ചാണ് ഭക്തർ കുളിയ്ക്കാറുള്ളത്. ഗുഹാമുഖത്ത് ഏകദേശം ആറടി ഉയരമുണ്ട്. അതിനാൽ, സാധാരണ ഉയരമുള്ള ഏതൊരാൾക്കും ഇതിനകത്തുകൂടെ നിഷ്പ്രയാസം നടന്നുപോകാം. കുറച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ, തലതാഴ്ത്തി നടക്കേണ്ടിവരും. വീണ്ടും കുറച്ചുകൂടിപ്പോയാൽ ഇരുന്നുനിരങ്ങേണ്ട സ്ഥലങ്ങളെത്തും. പിന്നെയും കുറച്ചുപോയാലാണ് ശരിയ്ക്കും നൂഴൽ തുടങ്ങുന്നത്. ചിലയിടങ്ങളിൽ വായുസഞ്ചാരവും വെളിച്ചവും തീരെയില്ല. അതുകൊണ്ട് ഒരാൾക്ക് മുന്നിലും പിന്നിലുമുള്ള ആളുകളുടെ സഹായത്തോടെ മാത്രമേ പോകാൻ കഴിയൂ. അവസാനം, കുറച്ച് പടിക്കെട്ടുകൾ കൂടി കടന്നുകിട്ടിയാൽ ഒരാൾക്ക് പുറത്തുകടന്ന് വീണ്ടും പാപനാശിനിയിൽ കുളിയ്ക്കാൻ പോകാം. ഭക്തിയോടൊപ്പം അപാരമായ മനഃസാന്നിദ്ധ്യം കൂടിയുണ്ടെങ്കിലേ പുനർജ്ജനി നൂഴ്ന്നുകടക്കാൻ പറ്റൂ. അതിനാൽ, സാധാരണക്കാർ ഈ ശ്രമത്തിന് മുതിരാറില്ല. ഗുഹയ്ക്കകത്ത് കടുത്ത ഇരുട്ടും ഭീകരതയുമുണ്ടായിട്ടും ഇഴജന്തുക്കളോ ക്രൂരമൃഗങ്ങളോ ഇല്ലാത്തത് അത്ഭുതമാണ്. കൂടാതെ, ഇതിനകത്തുകിടന്ന് ആരും മരിച്ചതായും കേട്ടിട്ടില്ല. പുരുഷന്മാർ മാത്രമേ ഇത് ചെയ്യാൻ പാടുള്ളൂ.

1861ൽ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഒരു വൻ അഗ്നിബാധയുണ്ടായി. അതിനുശേഷം ക്ഷേത്രം നവീകരിച്ചപ്പോൾ ഇതേപോലൊരു ഗുഹ പടിഞ്ഞാറേ നടയിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ചിലർ ഇതും നൂഴ്ന്നുകടക്കാൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും അനന്തമായ പടികളും കൂരിരുട്ടും കാരണം ശ്രമങ്ങൾ ഉപേക്ഷിച്ചു. ഇതുവഴിയുള്ള രഹസ്യമാർഗ്ഗത്തിലൂടെ സഞ്ചരിച്ചാൽ പ്രസിദ്ധമായ തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രത്തിലെത്താം എന്നൊരു വിശ്വാസമുണ്ട്.

Importance of States in India

🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Punjab for Fighting,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Bengal for Writing... 🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Kashmir for Beauty,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Andhra for Duty...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Karnataka for Silk,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Haryana for Milk...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Kerala for Brains,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Tamil for Grains...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Orissa for Temples,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Bihar for Minerals...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Gujarat for Peace,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Assam for Tea...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Rajastan for History,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Maharashtra for Victory...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Himachal for Cold,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Jharkand for Bold...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
UP for Rice,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Arunachal for Sunrise...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Goa for Wine,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Meghalaya for Rain...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
MP for Diamond,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Sikkim for Almond...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Mizoram for Glass,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Manipur for Dance...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Nagaland for Music,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Chattisghar for Physique...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Uttarkhand for Rivers,
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
Tripura for Singers...
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
INDIA...For all
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
THE LAND OF CULTURE🌎
Must share, Proud to be Indian!
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳


🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳

🇮🇳🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳🇮🇳



🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳


🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳


🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳


🇮🇳🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳🇮🇳


🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳


🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳


🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳
🇮🇳 🇮🇳

മഹാസിദ്ധൻ

നല്ല ഒഴുക്കുള്ള ഒരു പുഴ; ഇക്കരെയുള്ള പത്തുപേർക്ക് മറുകരയെത്തണം. ഒഴുക്കിനെ പ്രതിരോധിച്ചുകൊണ്ട് കൂട്ടമായി മുന്നേറി അപ്പുറത്തെത്തണം; ഈ ചിന്തയിൽ പരസ്പരം സഹായിച്ചുകൊണ്ട് അവർ പുഴയിലിറങ്ങി, വളരെ ശ്രദ്ധിച്ച് മുന്നേറി അവസാനം മറുകരയെത്തി.

അവിടെയെത്തിക്കഴിഞ്ഞ് എല്ലാവരും എത്തിയെന്നുറപ്പുവരുത്താനായി അംഗങ്ങളെ എണ്ണിനോക്കി; അയ്യോ, ഒൻപതുപേരെയുള്ളൂ. ഒരാൾ എവിടെപ്പോയി; മറ്റൊരാൾ വീണ്ടും എണ്ണിനോക്കി. അപ്പോഴും ഒൻപതുതന്നെ. ഒരാളെ നമുക്ക് ആ ഒഴുക്കിൽ നഷ്ടമായിരിക്കുന്നു; എല്ലാവർക്കും അതു വലിയ ദുഃഖമായി.

ആ സമയത്താണ് ഒരു വഴിപോക്കൻ അതുവഴി വന്നത്; ദുഃഖിക്കുന്നവരോട് കാര്യം തിരക്കി. ഒരാളെ നഷ്ടമായിരിക്കുന്നു. അദ്ദേഹം ആളുകളെ എണ്ണിനോക്കി; അത്ഭുതം, പത്തുപേരുണ്ട്. വീണ്ടും എണ്ണിനോക്കി ഉറപ്പുവരുത്തി; പത്തുപേർ തന്നെ! അവരോട് വിവരം പറഞ്ഞു; പക്ഷേ അവർ വിശ്വസിക്കാൻ കൂട്ടാക്കിയില്ല. അദ്ദേഹം ഒരു വടിയെടുത്ത് ഓരോരുത്തരുടെ ശരീരത്തിലും ഓരോ അടികൊടുത്ത് എണ്ണാൻതുടങ്ങി. അവസാനം പത്താമനെയും വടികൊണ്ടടിച്ച് എണ്ണിത്തീർത്തു.

ആളുകൾക്ക് സന്തോഷമായി; അവർ ആ വഴിപോക്കനെ ഇങ്ങനെ പുകഴ്ത്തി: "ഇദ്ദേഹം മഹാസിദ്ധൻ; നമുക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ട ആളെ അദ്ദേഹം നമുക്ക് തിരിച്ചുതന്നിരിക്കുന്നു." ഇതുകേട്ട അയാൾ ഒന്നും മിണ്ടാതെ, മുഖത്ത് ഒരു പുഞ്ചിരിയുമായി അവിടെനിന്നും നടന്നുപോയി.

സത്യത്തിൽ അവർക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ടിരുന്നോ; ഇല്ല. ആ വഴിപോക്കൻ നഷ്ടപ്പെട്ടയാളെ എവിടെനിന്നെങ്കിലും കൊണ്ടുവന്നതാണോ; അല്ല. പിന്നെയോ; അയാൾ അവിടെത്തന്നെയുണ്ടായിരുന്നു. നോക്കേണ്ടതുപോലെ നോക്കിയില്ല; ഒരു ഭ്രമംകൊണ്ട് നഷ്ടപ്പെട്ടുവെന്നുകരുതിയതാണ്, ഇല്ലെന്നു കരുതിയതാണ്. ഫലമോ അവർക്ക് കുറച്ചുസമയത്തേക്കെങ്കിലും വലിയ ദുഃഖം അനുഭവിക്കേണ്ടതായിവന്നു.

നമുക്ക് ബാഹ്യമായ എല്ലാം ഉണ്ട്; പക്ഷേ ഇതിനിടയ്ക്ക് നാം നമ്മെ മറന്നു, നമുക്ക് നമ്മെ നഷ്ടപ്പെട്ടു. ആധുനികശാസ്ത്രം ബാഹ്യമായി പല കണ്ടുപിടുത്തങ്ങളും നടത്തി; എന്നാൽ ആവശ്യം വേണ്ടിയിരുന്ന അവനവനെക്കുറിച്ചുള്ള അന്വേഷണം മാത്രം നടത്തിയില്ല. ഫലമോ; എല്ലാം ഉണ്ടായിട്ടും സമാധാനം ഉണ്ടായില്ല; പുറമേയ്ക്ക് എല്ലാം നേടുമ്പോഴും അകമേയ്ക്ക് എല്ലാം നഷ്ടപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരുന്നു.

അവനവനിലേക്ക് ഒരു തിരിച്ചുനടത്തമാണ് നമുക്ക് ഏറ്റവും അവശ്യം വേണ്ടത്; ഇനിയും അതിനു തുനിഞ്ഞില്ലെങ്കിൽ നമ്മുടെ ജീവിതം തികച്ചും വ്യർത്ഥമായിപ്പോകും. അതിനാൽ "തന്നെ" ഒന്നു കാര്യമായി ശ്രദ്ധിക്കുന്നതിലേക്കാവട്ടെ ഇനിയുള്ള ശ്രമങ്ങൾ!